PHÒNG CHỐNG DỊCH BỆNH
Việc đảm bảo chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong chiến lược chăm sóc, bảo vệ sức khỏe con người và còn là quyền cơ bản của mỗi người dân; an toàn thực phẩm ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, phát triển giống nòi, tăng cường nguồn lực con người, là nền tảng cho sự phát triển kinh tế - xã hội và hỗ trợ đắc lực cho việc giảm nghèo bền vững ở mỗi địa phương, quốc gia.
Theo Cục vệ sinh an toàn thực phẩm - Bộ Y tế, các nguyên nhân chủ yếu dẫn đến ngộ độc là do vi sinh vật, hoá chất, độc tố tự nhiên và do thức ăn hư hỏng, biến chất. Các tác nhân trên đều có thể xảy ra qua đường ăn uống, chế biến và bảo quản thực phẩm. Những nơi có nguy cơ cao để xảy ra mất vệ sinh an toàn thực phẩm là các cơ sở sản xuất nhỏ lẻ, kinh doanh dịch vụ thức ăn đường phố, cơ sở phục vụ bữa ăn tập thể không được cấp phép, quán ăn vỉa hè.
Nhằm mục đích tăng cường hơn nữa vai trò, trách nhiệm của người sản xuất, kinh doanh, quảng cáo thực phẩm và nâng cao nhận thức, kiến thức của người tiêu dùng trong công tác bảo đảm an toàn thực phẩm. Các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm và người tiêu dùng cần thực hiện các khuyến cáo sau:
1. Đối với tổ chức, cá nhân sản xuất thực phẩm:
- Thực hiện nghiêm các quy định về điều kiện vệ sinh cơ sở, trang thiết bị, dụng cụ trong sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm.
- Sử dụng nguyên liệu có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, còn hạn sử dụng, phụ gia thực phẩm, chất hỗ trợ chế biến được phép sử dụng, đúng liều lượng, đúng đối tượng theo quy định trong sản xuất, chế biến thực phẩm, không sử dụng nguyên liệu thực phẩm, thực phẩm giả, thực phẩm kém chất lượng, không an toàn. Không sử dụng chất cấm trong chăn nuôi, nuôi trồng thuỷ hải sản.
- Nguồn nước sản xuất đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng nước sản xuất theo quy định.
- Chủ doanh nghiệp và người trực tiếp sản xuất phải được khám sức khỏe định kỳ theo quy định.
- Người trực tiếp sản xuất thực phẩm phải được tập huấn kiến thức về ATTP và được chủ cơ sở xác nhận.
- Nhãn sản phẩm phải ghi đủ và đúng thông tin theo quy định, không gây hiểu lầm cho người tiêu dùng.
- Thực hiện việc cấp giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATTP hoặc cam kết bảo đảm ATTP theo quy định.
- Sản phẩm sản xuất thuộc diện tự công bố/đăng ký bản công bố phải thực hiện tự công bố/đăng ký bản công bố theo quy định của pháp luật cho phù hợp với các quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật, các quy định hiện hành có liên quan và thực tế sản xuất.
- Theo dõi sát thông tin thị trường để xây dựng kế hoạch sản xuất đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của người dân và phù hợp quy mô công suất của cơ sở.
- Trường hợp cơ sở tiến hành hoạt động bán hàng, kinh doanh qua mạng các sản phẩm, thực phẩm thì đăng ký/thông báo với cơ quan quản lý về việc thiết lập website cung cấp dịch vụ sàn giao dịch thương mại điện tử, thiết lập website thương mại điện tử và tuân thủ đầy đủ quy định của pháp luật về ATTP.
- Thực hiện việc thu hồi và xử lý theo quy định đối với các sản phẩm không đảm bảo chất lượng.
2. Đối với cơ sở kinh doanh thực phẩm:
- Bảo đảm về điều kiện chung về cơ sở vật chất, trang thiết bị để kinh doanh.
- Bảo đảm chất lượng sản phẩm kinh doanh, chỉ kinh doanh sản phẩm có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, còn hạn sử dụng; sản phẩm có có hồ sơ có bản tự công bố/đăng ký công bố của đơn vị sản xuất, nhập khẩu sản phẩm, có nhãn sản phẩm phù hợp quy định; thực hiện lưu trữ đầy đủ hồ sơ truy xuất nguồn gốc tại cơ sở.
- Chủ cơ sở và người trực tiếp kinh doanh phải được khám sức khỏe định kỳ theo quy định.
- Người trực tiếp kinh doanh thực phẩm phải được tập huấn kiến thức về ATTP và được chủ cơ sở xác nhận.
- Thực hiện việc cấp giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATTP hoặc cam kết bảo đảm ATTP theo quy định.
- Các cơ sở nhập khẩu thực phẩm thực hiện tự công bố/đăng ký bản công bố theo quy định của pháp luật cho phù hợp với các quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật, các quy định hiện hành có liên quan, sản phẩm phải có nhãn phụ phù hợp với nhãn gốc của sản phẩm và đúng với thông tin đã công bố.
- Không kinh doanh thực phẩm lấn chiếm lòng đường, vỉa hè, nơi công cộng ảnh hưởng gây ảnh hưởng trật tự an toàn giao thông, mất mỹ quan đô thị, không đảm bảo về điều kiện An toàn vệ sinh thực phẩm.
- Trường hợp cơ sở tiến hành hoạt động bán hàng, kinh doanh qua mạng các sản phẩm, thực phẩm thì đăng ký/thông báo với cơ quan quản lý về việc thiết lập website cung cấp dịch vụ sàn giao dịch thương mại điện tử, thiết lập website thương mại điện tử và tuân thủ đầy đủ quy định của pháp luật về ATTP.
Thực hiện việc thu hồi và xử lý, không bán ra thị trường đối với các sản phẩm không đảm bảo chất lượng.
3. Đối với người tiêu dùng:
Trong bữa ăn hàng ngày của mỗi gia đình thường dùng một lượng lớn thực phẩm gồm nhiều loại: từ thịt, cá, rau, quả đến các loại đồ ăn chế biến sẵn...Vì vậy nên chọn mua những thực phẩm có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, xem kỹ thời hạn sử dụng, có dấu kiểm nghiệm của Y tế và cần tuân thủ các nguyên tắc sau:
- Chọn thực phẩm tươi an toàn. Rau, quả ăn sống phải được ngâm và rửa kỹ bằng nước sạch. Quả nên gọt vỏ trước khi ăn. Nên tránh thực phẩm đông lạnh để tan đá, rồi làm đông đá lại là kém an toàn.
- Nấu chín kĩ trước khi ăn. Nấu chín kĩ hoàn toàn thức ăn, bảo đảm nhiệt độ trung tâm thực phẩm phải đạt tới 70oc.
- Ăn ngay sau khi nấu. Hãy ăn ngay sau khi vừa nấu xong, vì thức ăn càng để lâu càng nguy hiểm.
- Bảo quản cẩn thận các thức ăn đã nấu chín. Muốn giữ thức ăn quá 5 tiếng đồng hồ, cần phải giữ liên tục nóng trên 60oc hoặc lạnh dưới 10oc. Thức ăn cho trẻ nhỏ không nên dùng lại.
- Nấu lại thức ăn thật kĩ. Các thức ăn chín dùng lại sau 5 tiếng, nhất thiết phải được đun kĩ lại.
- Tránh ô nhiễm chéo giữa thức ăn chín và sống với bề mặt bẩn. Thức ăn đã được nấu chín có thể bị nhiễm nầm bệnh do tiếp xúc trực tiếp với thức ăn sống hoặc gián tiếp với các bề mặt bẩn (như dùng dao, thớt để chế biến thực phẩm chín và sống).
- Rửa tay sạch trước khi chế biến thức ăn và sau mỗi lần gián đoạn để làm việc khác. Nếu bạn bị nhiễm trùng bàn tay, hãy băng kĩ và kín vết thương trước khi chế biến thức ăn.
- Giữ sạch các bề mặt chế biến thức ăn. Do thức ăn dễ bị nhiễm khuẩn, bất kỳ bề mặt nào dùng để chế biến thức ăn cũng phải được giữ sạch. Khăn lau bát đĩa cần phải được luộc nước sôi và thay thường xuyên trước khi sử dụng lại.
- Che đậy thực phẩm để tránh côn trùng và các động vật khác. Giữ thực phẩm trong hộp kín, chạn, tủ kính, lồng bàn đó là những cách bảo vệ tốt nhất. Khăn đã dùng che đậy thức ăn chín phải được giặt sạch trước khi dùng lại lần nữa.
- Sử dụng nguồn nước sạch an toàn. Nước sạch là nước không màu, không mùi, vị lạ và không chứa mầm bệnh. Hãy đun sôi nước trước khi làm đá lạnh để uống. Đặc biệt cẩn thận với nguồn nước dùng nấu ăn cho trẻ.
Mọi người, mọi nhà cần tích cực, chủ động giữ gìn vệ sinh an toàn thực phẩm đảm bảo an toàn sức khoẻ cho bản thân, gia đình và xã hội./.
Lưu Xuân Dũng - VHTT